Zelfs helikopters werden ingezet
Met alle mogelijke middelen hebben wijnboeren in Nederland, Duitsland, België, Oostenrijk,
Frankrijk en Italië hun wijnstokken verdedigd tegen de ijzige vrieskou rond 20 april. Ze zetten helikopters in,
ventilatoren, rookwolken, vuurkorven en warmte kanonnen.
Ze besproeiden uitgelopen knoppen met water dat dan snel een beschermend vrieslaagje rond
de knoppen vormt en zo tegen koudere temperaturen beschermt. Maar de vorst sloeg hard toe in de wijngaard.
De vorst sloeg hard toe in de wijngaard
Helikopters en ventilatoren kunnen de warmere lucht met koudere lucht, die naar de bodem zakt, vermengen.
Dat scheelt tot vier graden. Iedere twee uur komt een helikoper op een hoogte van vijftien meter overgevlogen.
Rook in de wijn- of fruitgaard kan de temperatuur met twee graden verhogen.
In het Belgische Limburg, waar veel rook werd gebruikt, klaagden bewoners ’s morgens over smog.
Een wijnboer plaatste daar honderden kleine vuurkorven in zijn jonge wijngaard. Dat trok veel kijkers en een fruitteler
nabij Baden –Württenberg plaatste tussen de perzikbomen, die in volle bloei stonden, twee honderd dikke waskaarsen.
Veel heeft het allemaal niet geholpen. Het vroor te hard en daar konden al deze maatregelen niet tegen op.
De hoge temperaturen, voordat de kou terug kwam, had de jonge scheuten snel en veel vroeger dan gewoonlijk,
laten uitbotten. De vorst sloeg hard toe in de wijngaard
In Belgisch Limburg zette een wijnboer honderden vuurpotten tussen de jonge wijnstokken.
In deze kleine wijngaard hielp het de schade te beperken.
Ijsheiligen
Terwijl iedereen genoot van de onverwachte zomerse warmte, op een tijdstip dat het veel koeler zou moeten zijn,
hielden de wijnboeren en fruittelers hun hart vast.
Ze weten dat de vorst kan toeslaan voordat de Ijsheiligen, 11- tot en met 15 Mei, voorbij zijn.
De schade die de vorst toebracht is in heel Europa enorm. De vorige keer dat de kou ongenadig
toesloeg was 2011, maar dit jaar zou het erger zijn. De vorst kwam twee weken eerder dan in 2011.
Wijnboeren hopen nu dat nog niet uitgelopen knoppen kunnen zorgen voor vervanging.
Daar zijn wel regen en hogere temperaturen voor nodig.
Mocht dat lukken, dan zouden veel boeren dit jaar een tweede keer moeten oogsten om de
druiven, die zich pas vanaf nu pas ontwikkelen evenredig later te kunnen plukken.
Mireille Sweens uit Montreuil-aux-Lions laat weten dat bij haar vooral de Pinot Noir
is getroffen door de vorst.
Fruittelers nog harder getroffen
In 2011 hadden de wijnboeren het geluk dat de nog niet zo ver ontwikkelde uitlopers
alsnog voor vervanging zorgden. Daardoor lukte het vrijwel de zelfde hoeveelheid
druiven te oogsten dan in andere jaren.
Er is dus nog hoop, maar de huidige schade is nog niet vastgesteld.
De schattingen lopen uiteen van 20 tot 50 procent verlies.
Bij fruitboeren loopt dat in een aantal gevallen nog veel hoger op.
Veel bomen stonden in volle bloei.
Schrik
De schrik zit er wel in. Het bleef koud na de vorst golf en het duurt nog twee-en-een halve week
voordat de beruchte Ijsheiligen voorbij zijn.
Jules Nijst, van de Wijngaardsberg in Ulestraten. dacht op 20 April dat het in zijn domein
De Wijngaardsberg in Ulestraten was meegevallen. Toen hij ’s middags ging kijken schrok hij.
Er was veel meer schade dan hij dacht. Uit de Provençe meldt Daan Dijkman van het mooie
Domaine de Marotte een verlies van 20 procent: “merde, wat een ravage”.
Ook aan de Ahr is de schade groot. De voor deze regio uitzonderlijk lage temperaturen beschadigden
de wijngaarden op de best gelegen hellingen. Dit komt omdat door de warmte de ranken zich juist
hier het snelst konden ontwikkelen en de vorst daarna ongekend ijzig was. Eerste schattingen:
een verlies van 20 tot 50 procent. Ik ben ook bang dat de belangrijke fruitteelt gebieden aan
de rand van de Ahr ook getroffen zijn. Ze behoren tot de kwalitatief beste fruitteelt regio’s van Europa.
Maar de schade is nog niet echt in beeld gebracht. De Moezel zou zelfs nog meer te lijden hebben gehad.
Jules Nijst: het gaat zeer doen” (foto Jules Nijst)
“Existenzbedrohend” en het gaat “zeer” doen
De Duitse Wijnbouw Vereniging is vrij negatief: “ Schon heute ist sicher dass der diesjährige
Spätfrost zu erheblichen Einbussen geführt und für zahlreiche Betriebe existenzbedrohende wirtschaftliche Konsequenzen hat.”
De Zuid-Limburgse wijnbouwer Jules Nijst zegt: “ het is nog te vroeg om echte conclusies te trekken.
Het uitbreken van de dubbele scheuten moest nog beginnen”. De wijnboeren gaan nu bekijken hoe
ze tewerk moeten gaan om te redden wat er te redden valt.
Jules: Het is niet zo dat 50 procent bevroren betekent dat er 50 procent opbrengst verloren gaat.
Maar zeer gaat het doen, dat staat wel vast.”
Hoop op herstel
Ondertussen hopen de wijnboeren dat beschadigde knoppen
zich nog kunnen herstellen en dat nog niet ontwikkelde “ogen” alsnog kunnen uitlopen.
De wijnbouw gaat een spannend jaar tegemoet.
Hubert Haenen